Emlak piyasasında uzun zamandır beklenen yavaşlamanın başlıyor olabileceğine dair son haftalarda işaretler arttı.
Yine de bu işaretler hala çok belli belirsiz ve kesinlikle şimdiye tahminlerin hayli gerisinde. Nitekim Rightmove, pazarın soluk kesmeyen bu gücünü dikkate alarak yıl sonu fiyat tahminini yukarı yönlü revize etti.
İnsanlar hala taşınmak istiyor. Ancak hayat pahalılığı krizi arttıkça emlakçılar, satışların tamamlanmasında mütevazı bir yavaşlama ve ilk kez konut alacaklar pazarında artan zorluklar bildiriyorlar. Bu tür değişiklikler illa fiyatların düşeceği anlamına gelmez. Bunlar, pandemide tatil edilen damga vergisiyle birlikte yükselen işlem sayılarının ardından gelen gevşemeler. Piyasanın yükselmeye devam edeceği öngörülebilir olsa da fiyat artışlarının sonunda daha ‘normal’ oranlara evrileceğini düşündürüyor.
Kesinlikle yavaşlamayan bir şey varsa o da kira değerleri! Bu ay yayınlanan yeni bir rapora göre, konut sahiplerinin yıllık ortalama kira gelirleri %19 artabilir. Yaşam maliyetleri arttıkça işler kuşkusuz değişiyor. Ancak piyasanın temel değerlerinin pek değişmediği açık. Konut talebi hala olağanüstü yüksek ve arz hala çok sınırlı. Diğer bir deyişle, gayrimenkul yatırım sektörünün temel taşı her zamanki gibi güçlü olmaya devam ediyor.
Rightmove Konut Fiyat Verileri
18 Temmuz’da Rightmove, konut piyasasının geleceğini değerlendiren bir makale yayınladı. Makale, şirketin Temmuz ayında ortalama yıllık fiyat artışının %9,3 olduğunu gösteren (bir önceki ayın %9,7’lik rakamının az gerisinde) en son Konut Fiyat Endeksiyle birlikte yayınlandı.
Makale, ortalama rakamları belirleyen temel kriterleri değerlendirmeye aldığı için dikkate değer. “Geçen yılın olağanüstü yoğun pazarına kıyasla, alıcı talebinin o devasa seviyelerden çok az düşmeye başladığını görüyoruz. Ve son zamanlarda, 12 ay öncesine kıyasla daha fazla satıcı evlerini piyasaya sürüyor… (Ancak) piyasadaki ev sayısı 2019’un daha normal seviyelerinin oldukça altında ve halen piyasada bu yüksek talepleri karşılayacak konut yok”.
Devam eden bu arz talep dengesizliğinden ötürü Rightmove, konut fiyatlarının yılı daha önceki tahminlerinden daha yukarıda kapatmasını bekliyor artık. “Fiyatların, yılın başında tahmin ettiğimiz %5 büyüme yerine, 2022’nin sonunda %7 artacağını tahmin ediyoruz” diye yazıyor. Rightmove’un Mülkiyet Bilimi Direktörü Tim Banister, “piyasa sıcak olsa da, yılın ikinci yarısına girerken ‘kaynamadan ısınmaya’ geçtiğini” belirtiyor.
Bulgular ve alıntılar:
- Rekor fiyatlar ve artan kredi faiz oranlarıyla karşı karşıya kalan, ilk kez konut alacak kesim için koşulların zorlaşması nedeniyle piyasa yavaşlayabilir … Aylık kredi ödemeleri şu anda yıl başlangıcı seviyelerinden %20 (£163) daha yüksek.
- Pazara gelen yeni satıcıların sayısı geçen yılın bu zamanına göre %13 arttı. Ancak mevcut stoklar Haziran 2019 seviyelerine göre hala %40 düşüşte. Bu da yüksek fiyatların devamlılığını sağlıyor. Alıcı talebi, geçen yılki çılgın pazarın %7 gerisinde olsa da Haziran 2019 seviyelerine göre %26 arttı.
- Geçim şartlarının zorlaştığı bir ortamda bile insanların taşınma isteği ve satılık ev sayısının düşük olması fiyat artışının devamlılığını sağlıyor.
- Yıllık en güçlü büyüme Güney Batı’da (%12,2), Yorkshire & Humber’da (%12,1) ve Kuzey Batı’da (%11,2) görüldü.
Springwell Gardens’ın %10’u hızlı davranan Türk yatırımcılara ait. Siz de yerinizi alın, geç kalmayın!
Türk yatırımcıların da ilgi gösterdiği Springwell Gardens projemizle ilgili aşağıdaki videomuzu izlemenizi tavsiye ederiz. Projemiz, binlerce çalışanın bulunduğu Leeds şehri iş bölgesinin hemen yanında ve şehir merkezine sadece 12 dakika yürüme mesafesinde. Tamamen, yanı başındaki maaşı ve konumu itibariyle en sorunsuz kiracı kitlesi binlerce beyaz yakalıya hitap eden bir konut projesi. ₺4.000.000 yatırımla aylık ₺20.830 ve her ay artan dövizle kira getirisi elde etmek isterseniz, buraya tıklayarak sizinle iletişime geçmemiz için bize whatsapp üzerinden mesaj atabilirsiniz.
Youtube videomuzu buraya tıklayarak izleyebilirsiniz (toplam seyir süresi 3dk 33sn).
Bültene kayıt olmak için aşağıda ki formu doldurabilirsiniz.
Ev Taşımalarında Düşüş
Yine haftanın başında Halifax, “2022’nin ilk yarısında geçen yılın aynı dönemine kıyasla, evden eve nakliyat işi sayılarının üçte birin biraz üzerinde (%35) düştüğünü” gösteren yeni veriler yayınladı. Bir görüş, insanların bu artan fiyatlarla konut almaya sıcak bakmadıkları yönünde olabilir. Öte yandan, Halifax’ın da ortaya koyduğu diğer bir görüşe göreyse, bu yılın (hala güçlü) rakamlarını 2021’de tanık olunan gerçekten istisnai işlem sayılarıyla karşılaştırıyor olmanın bir sonucu da olabilir.
Halifax, “Geçen yılki ev nakliyat işlemlerinin sayısı, COVID-19 salgını sırasında konut piyasasını desteklemek amaçlı uygulanan Damga Vergisi tatilinden büyük ölçüde etkilendi. Bu vergi tatili neticesinde 2020 ile 2021 yılları arasında ev taşıyanların sayısı %133 arttı.
… Geçen yıl başka hiçbir yıla benzemeyen ‘özgün’ bir yıldı (bu nedenle) bu rekor seviyelere kıyasla bir düşüş görmemiz her zaman muhtemeldi”.
Bulgular ve alıntılar:
- Rakamlar bu yıl 2021’deki rekor seviyelere kıyasla düşerken, ev taşıma işlemleri genel olarak hala pandemi öncesi seviyelerin üzerinde.
- Bu yıl şu ana kadar ev değiştirenlerin sayısı geçen yıl belirlenen rekor seviyenin altındaş. Bu beklenmedik bir durum değildi ve konut piyasası 2022’de şu ana kadar canlı kalmaya devam etti.
- Yılın ilk altı ayında ev taşıyan insan sayısı pandemi öncesi seviyelerin üzerindeydi ve 2021 hariç, 2008’den bu yana bu konuda en yoğun yıl başlangıcı seviyelerini gördü.
- Genel olarak sayılara baktığımızda, nakliyeciler hala yoğun bir dönem geçiriyorlar.
Kiralık konutlarda arz sıkıntısı
Son zamanlardaki birkaç rapor, kiralık konut sayılarının azlığının, ev sahiplerinin talep ettikleri kiraları artırmaya devam ettiğini ortaya koydu. Geçen hafta (15 Temmuz’da) Property Reporter dergisinde yayınlanan bir makalede, ülke çapında ortalama getirilerin yıllık bazda çok az miktarda düşmesine rağmen bir çok bölgede rakamların yükseldiği belirtildi. Dergi, söz konusu bölgelerdeki süregelen kiracı talebine karşılık birçok bölgede hala konut arzı kıtlığından kaynaklı kayda değer kazanım potansiyeli gördüğünü öne sürdü. Liverpool, Manchester, Sheffield, Bristol ve Cardiff gibi birçok önemli kasaba ve şehir merkezinin özellikle iyi durumda olduğunu ekledi.
Yaklaşık aynı zamanlarda, Home.co.uk, konut fiyatlarındaki büyümede hafif bir yavaşlama ve konut arzında artış eğilimi kaydeden en son ‘Konut talep edilen fiyat’ endeksini yayınladı. Her iki veri de, doğru oldukları varsayılırsa, yılın geriye kalan döneminde daha olağan piyasa modellerinin hakim olacağına işaret ediyor. Bununla birlikte, kiralama pazarındaki konut sayısının azlığının yükselen kira getirilerine yol açtığını (yıllık %19) ve enflasyonu büyük ölçüde aşan getiriler ürettiğini de belirtiyor.
Bulgular ve alıntılar:
- Property Reporter, “Güçlü kiracı talebinin – nispeten düşük arz seviyeleriyle de birleştiğinde – getirileri çoğu bölgede iyi seviyelerde tutması muhtemeldir (İngiltere ve Galler)”.
- Home.co.uk, “Birleşik Krallık genelinde talep edilen kira artışının şu anda yıllık %19,1 seviyesinde olduğunu” tespit ediyor.
- Kiralar, enflasyon oranlarının üzerinde büyük bir farkla yukarı yönlü seyrini sürdürüyor. Bu nedenle, getiriler ülke genelinde gerçekten hızlı bir şekilde artıyor ve yatırım alımlarını teşvik ediyor.
- Kira getirisi artışı, İngiltere Merkez Bankası’nın (BoE) gecikmiş ve küçük faiz oranı artışlarını kesinlikle geride bırakıyor. Ayrıca, kredi faiz oranları ile enflasyon arasındaki eşi görülmemiş büyük ve genişleyen fark, kaldıraçlı emlak alımlarını teşvik etmeye devam ediyor.