Nationwide’a göre yılın en büyük artışı Ekim ayında gördü.
Ancak İngiltere’nin en büyük inşaat şirketi, yine de bir yıl öncesine göre fiyatların düşük kaldığını söyledi. Fiyatlardaki aylık yüzde 0,9’luk artış büyük olasılıkla talebi karşılamaya yetecek kadar konut bulunmamasından kaynaklanıyor. Aynı zamanda alıcılar yüksek kredi faiz oranlarıyla boğuştuğu için konut piyasasındaki hareketlilik son derece zayıf.
Nationwide’ın baş ekonomisti Robert Gardner’ın yorumu şöyle: “Buna şaşırmıyoruz çünkü satın alınabilirlik hâlâ bir mesele. Mortgage fiyatlandırmasını destekleyen piyasa faiz oranları bir miktar yumuşasa da 2021’deki en düşük seviyelerin oldukça üzerinde.”
Yıllık bazda ortalama bir evin fiyatı Ekim ayında %3,3 düşüşle 259.423 £’a geriledi; bu rakam bir önceki yıl 268.282 £. idi.
Elbette, insanların daha fazla yer arayışına girmesi, konut kredilerinin daha önce benzeri görülmemiş şekilde düşmesi ve damga vergisi muhafiyeti nedeniyle fiyatlar Covid salgını öncesine göre hâlâ çok yüksek. Nationwide’a göre Ekim 2019’da Birleşik Krallık’ta bir evin ortalama maliyeti 215.368 £ idi. Şu anda ilk kez konut satın alacak birçok kişi için konut kredisi almak çok zor. Bestinvest yatırım platformu analisti Alice Haine, “Çok yüksek borçlanma maliyetleri ve hane halkı gelirlerinde devam eden daralma, konut kredisi alamama nedeniyle satın alma planlarının ertelenmesine neden oluyor” dedi.
Robert Gardner, borçlanma maliyetlerinin geçtiğimiz on yılla karşılaştırıldığında nispeten yüksek kalmasının beklendiğini, ancak satın alınabilirliğin eninde sonunda iyileşeceğini söyledi.
“Sağlam bir gelir artışıyla birlikte biraz daha düşük ev fiyatları ve kredi oranları kombinasyonu, zaman içinde satın alınabilirliği kademeli olarak artıracak, o gün gelinceye kadar konut piyasası faaliyeti zayıf kalacaktır” dedi.
İngiltere’nin en büyük konut kredisi kuruluşu Halifax’ın sahibi olan Lloyds Banking Group, geçen hafta İngiltere’deki ev fiyatlarının bu yıl %4,7, 2024’te ise %2,4 düşeceğini, ardından 2025’te tekrar yükselmeye başlayacağını söyledi. Nationwide, anket verilerini kendi konut kredilerine dayandırıyor; bu nedenle anket, nakit veya kiralama yoluyla ev satın alan kişileri kapsamıyor. Eldeki en son resmi verilere göre, şu anda konut satışlarının üçte birinden fazlasını nakit alıcılar oluşturuyor.
Mortgage faiz oranlarında artış
İngiltere Merkez Bankası, artan enflasyonla mücadele etmek için faiz oranlarını ardı ardına 14 kez artırdı ve ardından Eylül ayında faiz oranlarını %5,25’te sabit tuttu.
Faiz oranlarının yükseltilmesi demek, borç almanın daha pahalı hale gelmesi, insanların harcayacak daha az parası olması ve talebin düşmesi, dolayısıyla da işletmelerin fiyatlarını daha yavaş artırması demek.
Mortgage oranları resmi faiz oranlarıyla aynı doğrultuda artma eğiliminde olduğundan ev alıcıları, takipli ev kredisi kullananlar ve yeniden kredi alanlar artan maliyetlerle karşı karşıyalar.
Birleşik Krallık’ta ortalama beş yıllık sabit konut ipoteği oranı, 31 Ekim itibariyle %5,87 seviyesindeydi; bu oran, 2023’ün başlarında görülen seviyelere göre biraz düşüş gösterdi ancak birkaç yıl öncesine kıyasla hâlâ yüksek.
Haberin orjinalini okumak için buraya tıklayabilirsiniz.
Çeviri: Mutlu Dinçer
