Faiz oranları ve konut kredisi (Mortgage) seçimi
Mart ayının başında, İngiltere Merkez Bankası başkanı Andrew Bailey, son dönemde art arda gelen faiz artışlarına rağmen, enflasyonu yavaşlatmak için faizlerin halen daha da artırılmasının olası olabileceğini söyledi. Henüz bu yönde bir karar alınmış olmadığını da belirtmiş olsa da kuşkusuz bu açıklamalar birçok kredi başvurusu yapma aşamasındaki tüketicinin gözlerini 23 Mart’ta açıklanacak olan bir sonraki taban oran kararına çevirecektir.
Açıklamalar, kredi kuruluşlarının konut kredisi pazarında kıyasıya rekabet ettiği bir zamanda geldi. Moneyfacts’in yakın zamanda bildirdiği üzere, “piyasa toparlanmaya devam ediyor ve kiraya vermek amaçlı yatırım (Buy to Let – BTL) alımlarındaki kredi talepleri Temmuz’dan bu yana en yüksek seviyesine geri döndü”. Firma, piyasada Ekim 2022’de 988 BTL konut kredisi ürünü olduğunu, ancak şu anda toplam seçenek sayısının 2.400 olduğunu vurguluyor. Ayrıca, “ortalama iki ve beş yıllık sabit faizli kredilerin 2022’nin sonlarına doğru zirve yaptığı %6 faiz oranlarından düşerek daha uygun seviyelere dönüş yaptığına” dikkat çekiyor.
Bulgular ve alıntılar:
• Piyasa beklentilerini etkilememeye özen göstererek yaptığı açıklamada, Bailey; “Banka faiz oranı artırımlarının sonuna gelindi ya da kaçınılmaz olarak daha fazla artırımlara gidilmesi gerekeceği şeklinde her iki yönde de açıklamalar yapılması konusunda temkinli olunmalı diye düşünüyorum”, dedi. Bununla birlikte, “bugün faiz oranlarıyla ilgili yapmayacaklarımız yarın çok daha fazlasını yapmak zorunda kalmamıza neden olabilir” diye de belirtti.
• Haberi aktaran BBC, analistlerin yaz ayları faiz beklentisinin %4,5’e ulaşacağı yönünde olduğunu bildirdi.
• Moneyfacts, “Mart ayı itibariyle, ortalama iki yıllık sabit kredilerin faizleri %5,81, beş yıllık sabit kredilerin faizleri ise %5,72” diye belirtiyor. Karşılaştırma adına, geçen yıl bu zamanlar bu oranlar yaklaşık %3 seviyelerindeydi.
• Uzun vadede, İngiltere Merkez Bankası’nın beklediği gibi enflasyon %2’ye düşerse, Para Politikaları Komitesi (MPC) muhtemelen taban faiz oranını düşürür. Borç satmak suretiyle ticaretini sürdürmek isteyen kredi kuruluşları, bu durumda kendi kredi oranlarını kesinlikle düşürürler. Bu nedenle, kredi alacaklar için koşulların yılın ikinci yarısında kademeli olarak iyileşmesi muhtemeldir.
Kiralama Talebinin Değişen Kalıpları
Foxtons’un CEO’su Guy Gittins, bu hafta BBC’ye verdiği bir röportajda, Londra’daki kiralık konut yokluğunun insanların daha şehir dışlarına taşınmaları gerekliliği sonucunu doğurabilecek seviyelere eriştiğini belirtti. “Pazarın çoğunluğu için asıl mesele satın alınabilirlik değil, alınabilecek stok olmaması”, dedi. Konut kıtlığının muhtemelen önümüzdeki iki ila üç yıl boyunca devam edeceğini de sözlerine ekledi.
Yüksek emlak fiyatları ve sınırlı konut arzı kapanına kısılan potansiyel alıcılar için seçenekler hayli sınırlı. En bariz seçenek, banliyö hattındaki kasaba ve köylere taşınmak gibi gözüküyor. Bu eğilimin bir trende dönüşmesi halinde konut fiyatları söz konusu şehir banliyöleri ve yakın civar şehirlerdeki fiyatların daha hızlı ve istikrarlı artışına sebep olacaktır. Bu da söz konusu bu bölgelerde kiralanabilir mülkleri olan yatırımcılara sürdürülebilir kira artışları temin etmek suretiyle şüphesiz fayda sağlayacaktır.
Ulusal İstatistik Kurumu’nun (ONS) 15 Şubat tarihli son Özel Sektör Konut Kiralama Fiyatları Endeksi de bu durumu ortaya koyuyor. Buna göre, Birleşik Krallık’taki ortalama kira bedelleri (Londra hariç) Ağustos 2021’den bu yana her ay artmış gözüküyor. Londra’daki mülklerde de Ocak 2022 itibariyle yükseliş başlamıştı. Bunun neticesinde de yılı diğer Birleşik Krallık bölgelerinin biraz gerisinde kapatmıştı. Ancak şimdi rakamlar Londra’da tekrar geriliyor gibi görünüyor. Homelet’in en son kira raporu, Şubat ayında Büyükşehir Londra’nın, İngiltere içinde ortalama kiraların düştüğü tek bölge olduğunu belirtti. Aynı dönemde Güney Doğu İngiltere bölgesindeyse kira bedelleri aylık, ortalama +%0,4’lük artış kaydetmiş gözüküyor.
