Haftaya Bakış (19 Eylül 2022)

İngiltere Merkez Bankası’nın taban faiz oranı kararının açıklanması da dahil olmak üzere bazı kilit sektör raporlarının yayınlanması, İngiltere’nin en uzun süre tahtta kalan hükümdarı olan Kraliçe II. Elizabeth’in ölümüyla birlikte, milli yastan ötürü haftaya ertelendi.

Ancak hayat devam ediyor ve başta enerji fiyatları olmak üzere ekonomik gündem halen yoğun. Geçen hafta, yeni Başbakan düşük gelirli kiracıların yükünü hafifletmeye yönelik olarak enerji fiyatlarına bir üst sınırı koyma planını açıklamıştı. Bu, enflasyonun da daha erken düşmesi de dahil yatırımcılar için birçok başka olumlu sonuçları da beraberinde getirecektir.

Ancak açıklanan bu tavan fiyat planına rağmen yine de bu kış pek çok orta gelirli aile için ekonomik olarak zor geçecek gibi görünüyor. Akaryakıt fiyatları halen 2021’dekinden önemli ölçüde yüksek. Birleşik Krallık’ta enflasyon hala çok yüksek (yıllık %9,8) ve reel ücretler düşüyor. Bu faktörlerin tümü ekonomi üzerinde olumsuz etkileri olacak ve emlak fiyatları ile kira artışlarına fren etkisi gösterecek etmenler.

Yine de Zoopla (çevrim içi emlak portalı), RICS (Kraliyet Yeminli Değerlemeciler Kurumu), ONS (Ulusal İstatistik Ofisi) ve diğer kaynaklardan gelen raporların da ortaya koyduğu üzere, Birleşik Krallık’ın emlak pazarının zemini sağlam. Konut talebi hala büyüyor, arz hala kısıtlı ve orta ve uzun vadede görünüm gayet olumlu.

Taban faiz oranı kararı ertelendi

İngiltere Merkez Bankası, Kraliçenin ölümü üzerine, Para Politikası Komitesi’nin (PPK) bir sonraki toplantı tarihini 22 Eylül’e ertelediğini açıkladı.

PPK, 4 Ağustos’taki son toplantıda taban faiz oranını %1,25’ten %1,75’e yükselterek, art arda altıncı artışkararını açıklamıştı. Çarşamba günü 12 aylık TÜFE enflasyonunun ONS tarafından

Ağustos ayında da %9,9 olarak açıklanmasının ardından, birçok yorumcu önümüzdeki hafta taban faizoranında yeni bir artış bekliyor. Bu yöndeki tahminlerin gerçekleşmesi, ilk kez konut alacaklar, kiraya verme amaçlı yeni alımlar yapacak yatırımcılar, değişken oranlı konut kredileri olanlar ve kredisini yapılandıracaklar için ek maliyet anlamına gelecektir.

Yeni Enerji Fiyat Tavanı

Geçen hafta, yeni başbakan Liz Truss, “ailelerin önümüzdeki iki yıl boyunca yılda 2.500 pounddan fazla enerji harcaması olmamasını” sağlamaya yönelik tasarlanmış 250 milyar poundluk yeni bir destek paketi üzerinde çalıştıklarını duyurdu.

Finansman ve uzun vadeli kamu borçları bir kenara bırakıldığında, duyurunun en az iki önemli olumlu sonucu olması bekleniyor. İlki, tabi ki bu paket sayesinde ortalama gelir düzeyindeki ailelerin bu yıl fazladan £1.000’un üzerinde bir ek ödeme yapmaktan kurtuluyor olmaları. Böyle bir ek yaşam maliyeti birçok kişinin, ailenin kira ve kredi ödemelerini yapmada zorlanmaları anlamına gelecektir. Bu da İngiltere’yi daha uzun süreli ve derin bir resesyona zorlayabilirdi.

İkinci olarak da, yüksek enerji maliyetlerinin enflasyonu yükselten en önemli etmen olduğu göz önüne alındığında, tavan fiyatının kontrolü enflasyonu da kontrol altına almaya yardımcı olacaktır. Böylece Tüketici Fiyat Endeksinin daha hızlı bir şekilde daha yönetilebilir bir orana dönmesi sağlanacaktır. Bu da, taban oranı yükseltmeye devam etmesi için Para Politikası Komitesi’nin (PPK) üzerindeki baskının hafiflemesi, kredi maliyetlerinin düşük kalmaya devam etmesi demek olacaktır.

Siz de, Türkiye’de bir konut alabileceğiniz bütçede bir yatırımla İngiltere’de böyle bir yatırımda yer almak ve pound bazında 20 yılın altında, Türk Lirası olarak 10 yıl civarında geri dönüşler alacağınız yatırımlar yapmak isterseniz, buraya tıklayın, bize yazın. Sizinle bilgileri paylaşalım.

Bulgular ve alıntılar:

• Enerji fiyat tavanı uygulaması 1 Ekim 2022’de yürürlüğe girecek.
• Mali destek olmadan, tipik bir evin enerji maliyetlerinin yıllık £1.971’dan, 1 Ekim’den itibaren yıllık £3.549’açıkması bekleniyordu. Bazı tahminlere göre, maliyetin 2023’ün ilk çeyreğinde ortalama £4.649, ikinci çeyrekte de £5.300’a çıkması bekleniyordu.
• Bununla birlikte, bu destekle bile birçok ailenin artan maliyetleri karşılayamaması olası. 2021’de dahi, enerji fiyatları şimdi olduğundan daha düşükken bile milyonlarca hane hali hazırda mali olarak ‘yakıt yoksulluğu’sınırına dayanmıştı.
• Tavan fiyat uygulaması faydalı olmakla birlikte, pek çok düşük gelirli kiracının ödeme sorunları yaşamasının önünü alamayacaktır. Özellikle de daha eski, enerji verimliliği daha düşük mülklerde yaşayanlar için bu daha da büyük bir sorun olacaktır.

Gerçek kazançlardaki düşüşe rağmen talep güçlü

Bu hafta, başta BBC, tüm medyada işsizlik rakamlarının %3,6 ile 1974’ten bu yana en düşük seviyelere inmesine rağmen, alım gücü kaybının artmaya devam ettiğini bildirildi. Ücret artışlarına rağmen vatandaşların alım gücü %2,8 düştü.

Önceki ayki -%0,6’lık negatif büyüme sonrasında bu ay %2 büyümeye rağmen yine de son ekonomik büyüme rakamları beklenenden daha düşük. Poundun da diğer para birimleri karşısında değer kaybetmeye devam etmesi, ithal edilen mal ve hizmetlerin gerçek maliyetini artıracak.

Bununla birlikte güçlü talep emlak piyasasının seyrini büyük ölçüde sabit tutuyor. Kraliyet Yeminli Değerlemeciler Kurumu’nun (RICS) son verilerine göre, üye acentelerinin geçen ay içinde kiralarda artış olduğunu bildiren üye sayısı daha geçen aydan %50’yi aştı.

Bulgular ve alıntılar:

• RICS kıdemli ekonomisti Tarrant Parsons şunları söyledi: “Büyüme hızı son aylarda yavaşlamış olsa bile, şimdilik piyasada mevcut stok eksikliği, konut fiyatlarının yükselmesine neden olmaya devam ediyor.”.
• RICS, 2023’te yaklaşık %4 kira artışı öngörüyor.

ONS Konut Fiyat Endeksi

Ulusal İstatistik Ofisi’nin (ONS) 14 Eylül’de yayınladığı Temmuz için Konut Fiyat Endeksi şaşırtıcı bir başlıkiçeriyordu. ‘Yıl üzeri yıl’ olarak bakıldığında Birleşik Krallık’ta ortalama ev fiyatları, Haziran 2022’de %7,8artarken, Temmuz 2022′de yıl üzeri yıl artış oranı %15,5 çıktı gözüküyor. Bu, piyasadaki diğer kaynakların verdiğinden çok daha yüksek bir oran. Rightmove ve Zoopla, Birleşik Krallık’taki konut fiyat artış oranını geçen ay sırasıyla %8,2 ve %8,3 olarak açıklarlarken, Nationwide’ın Ağustos rakamı %10’du.

Yine de, bu veri güvenilir bir veri olarak değerlendirilmelidir. ONS / Tapu Sicili verilerinin, diğer kaynaklardan genellikle en az bir ay daha geç yayınlanıyor olmakla birlikte en doğru veri olduğu kabul edilir. Bu da dikkate değer bir sonuç! ONS, “Bu, Birleşik Krallık’ın Mayıs 2003’ten bu yana gördüğü en yüksek yıllık (konut fiyatı) enflasyon oranı” diye yazıyor.

Yine de bu verilerin açıklanmasındaki gecikme süresi de dikkate alınmalıdır. Ekonominin mevcut durumu göz önüne alındığında, önümüzdeki aylardaki ONS rakamlarında da diğer raporlarda görülen daha düşük verilerin görülmeye başlayacağını öngörebiliriz.

 Bulgular ve alıntılar:

• Birleşik Krallık’daki ortalama konut fiyatı, Temmuz 2022’de £292.000 idi ve bu geçen yılın bu zamanından £39.000 daha yüksek.
• Ortalama konut fiyatları yıl içinde artarak İngiltere’de £312.000 (%16,4 artış), Galler’de £220.000 (%17,6artış), İskoçya’da £193.000 (%9,9 artış) ve Kuzey İrlanda’da £169.000 (%9,6 artış) oldu.

Bültene kayıt olmak için aşağıda ki formu doldurabilirsiniz.